زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

خروج (فقه)





خروج در فقه به معنای بیرون آمدن یا طغیان بر امام معصوم ع است و از آن در بابهای مختلف فقهی همچون طهارت ،‌صلات ، حج، نکاح و قضاء سخن گفته‌اند .


۱ - معنای اول خروج



خروج به بیرون رفتن است .

۲ - معنای دوم خروج



خروج به معنای طغیان بر امام معصوم علیه السلام می باشد (که به آن بغی نیز می گویند) .

۳ - کاربرد خروج به معنای اول در فقه



از خروج به معناى نخست در بابهاى مختلف همچون طهارت، صلات، حج، نکاح و قضاء سخن گفته‌اند که به نمونه‌هایى از احکام آن اشاره مى‌شود.

۴ - احکام خروج به معنای اول



هنگام خروج از حمام ریختن آب سرد روى پاها و نیز گذاردن عمامه بر سر در تابستان و زمستان، مستحب است.
[۲] کشف الغطاء ج ۲، ص ۴۱۲.
خروج از مستراح با پیش نهادن پای راست مستحب است.
[۳] العروة الوثقى جٰ ۱، ص ۳۲۶.
از اسباب جنابت و نیز نشانه‌هاى بلوغ بیرون آمدن منى از انسان است. خونِ باقى مانده در بدن حیوان ذبح شده پس از خارج شدن مقدار متعارف آن پاک است.
[۶] مهذب الاحکام ج ۱، ص ۳۴۲.

کسى که در مسجد الحرام یا مسجد النبی صلى الله علیه و آله محتلم شده، براى خروج از مسجد واجب است تیمم کند. از بعضى قدما استحباب تیمم نقل شده است. البته اگر زمان خروج کوتاه‌تر از زمان تیمم باشد، برخى خروجِ بدون تیمم را واجب دانسته‌اند.
[۸] العروة الوثقى جٰ ۱، ص ۴۸۲- ۴۸۳.

خارج شدن از مسجد با پیش نهادن پای چپ و نیز بعد از همه، مستحب است.

۴.۱ - خروج معتکف از مسجد


خروج از مسجد براى معتکف تنها با پیدایى ضرورت شرعی یا عرفى جایز است.


مستحب است کسى که میت را در قبر نهاده از سمت پاى وى از قبر خارج شود.

بنابر قول مشهور، حاجى بعد از عمرۀ تمتع و قبل از به جا آوردن حج نمى‌تواند از مکه خارج شود، و در صورت تصمیم بر خروج باید براى حج محرم شود و با احرام بیرون رود و چنانچه بدون احرام بیرون رود و پس از یک ماه بازگردد باید عمره را تجدید کند.

۴.۲ - خروج زن از منزل شوهر


خارج شدن زن از منزل شوهر بدون اجازۀ وى حرام است.
[۱۵] الانوار اللوامع ج ۱۰، قسم ۱، ص ۸.


زن طلاق داده شده‌ به طلاق رجعی در مدت عده حکم زوجه را دارد. در زوجیت موقت خروج زن از منزل مانع ندارد، مگر آنکه با حق شوهر (استمتاع) منافات داشته باشد.
[۱۸] مهذب الاحکام ج۲۵، ص ۱۰۶.

زن مخدره جهت حضور در دادگاه مکلف به خروج از منزل نمى‌شود، بر خلاف زن برزه


۵ - پانویس


 
۱. الحدائق الناضرة ج ۵، ص ۵۳۶.    
۲. کشف الغطاء ج ۲، ص ۴۱۲.
۳. العروة الوثقى جٰ ۱، ص ۳۲۶.
۴. مستند الشیعة ج۲، ص ۲۵۱.    
۵. الحدائق الناضرة ج ۱۳، ص ۱۸۱.    
۶. مهذب الاحکام ج ۱، ص ۳۴۲.
۷. جواهر الکلام ج ۳، ص ۵۶- ۶۱.    
۸. العروة الوثقى جٰ ۱، ص ۴۸۲- ۴۸۳.
۹. العروة الوثقی جٰ ۲، ص ۴۰۸.    
۱۰. جواهر الکلام ج ۱۷، ص ۱۷۶- ۱۷۷.    
۱۱. جواهر الکلام ج ۱۷، ص ۱۸۰.    
۱۲. جواهر الکلام ج ۴، ص ۳۰۹.    
۱۳. جواهر الکلام ج ۱۸، ص ۲۴.    
۱۴. مستمسک العروة ج ۱۱، ص ۲۰۸.    
۱۵. الانوار اللوامع ج ۱۰، قسم ۱، ص ۸.
۱۶. تحریر الوسیلة ج ۲، ص ۳۰۳.    
۱۷. منهاج الصالحین (خویی) ج ۲، ص ۳۰۲- ۳۰۳.    
۱۸. مهذب الاحکام ج۲۵، ص ۱۰۶.
۱۹. جواهر الکلام ج ۴۰، ص ۱۳۷- ۱۳۸.    



۶ - منبع


فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج‌۳، ص ۴۵۱    


رده‌های این صفحه : آداب اسلامی | طهارت | فقه




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.